Dương-Vạn-Thạch, nhà nho
ở quận Ðại Danh, thuở nay
có tánh sợ vợ lạ lùng.
Vợ, họ Doãn, độc dữ khác
thường, chồng hơi làm điều
chi trái ý, là vác gậy đập liền. Ông cụ thân sinh
Dương, ngoài 60 tuổi và góa
vợ đã lâu, họ Doãn coi cha
chồng như tôi tớ. Dương
cùng em là Vạn-Chung
thường lén đem cơm bánh cho ông cụ ăn mà không
dám cho vợ hay. Tội nghiệp
ông cụ lọm khọm rách rưới
quá, anh em không cho
khách khứa thấy mặt, sợ
bị chê cười Vạn-Thạch 40 tuổi chưa có
con trai, cưới vợ bé là
Vương thị, mà tối ngày
không dám nói năng với
nhau nửa lời
Hai anh em lên quận đợi thi hạch, thấy một thiếu niên
ăn mặc nhã nhặn, bắt
chuyện để làm vừa lòng, hỏi
thăm tánh danh, thiếu niên
tự giới thiệu là Giới-Phủ họ
Mã. Từ đó kết giao càng ngày càng thân mật, thăm
hương thề quyết làm anh
em, rồi từ biệt.
Chừng nửa năm sau, Mã
bổng dắt đồng bộc đến nhà
Dương, vừa gặp lúc Dương lão ngồi ngoài cổng phơi
nắng bắt rận; Mã tưởng
đứa ở liền nói tên họ, nhờ
vô thưa với chủ nhân.
Có người bảo cho Mã biết
đó là cụ thân sinh ra hai anh em Dương, khiến Mã
kinh ngạc. Anh em để đầu
trần ra đón. Mã vô nhà
khách, Mã xin ra mắt cụ
ông, Vạn-Thạch nói trớ là
cụ se mình, rồi nắm tay mời ngồi hết chuyện nọ qua
chuyện kia, chẳng dè gần
tối. Vạn-Thạch thường nói
để dọn cơm ra ăn, nhưng
lâu lắm, vẫn chưa thấy cơm
bưng rạ Anh em thay phiên nhau chạy ra chạy vô, mấy
lần, mới có thằng ở gầy
nhom xách hồ rượu ra,
uống giây lát đã hết nhẵn.
Ngồi đợi giây lâu, Vạn-
Thạch chay đi thúc hối kêu gọi, đổ cả mồ hôi trán, lại
thấy thằng gầy còm bưng
cơm ra, cơm gạo lức và đồ
ăn rất xoàng, chả có món
gì ngon lành.
Ăn xong, Vạn-Thạch vội vã đi, Vạn-Chung thì ôm chăn
gối ra nằm ngủ với khách.
Mã ngỏ lời phiền trách:
- Hôm trước tôi nghĩ anh
em nhà ông cao nghĩa nên
cùng đính ước anh em. Nay được trông thấy cụ già nhà
ta thật tình chẳng được
phụng dưỡng no ấm, khiến
người đi đường thấy thế
cũng xấu hổ giùm.
Vạn-Chung nhỏ lệ và nói: - Tình riêng chất chứa
trong tâm, thật khó nói ra
lời. Nhà tôi không may, gặp
người chị dâu ác độc mà
anh tôi thì hèn nhát yếu
đuối, bị vợ dày vò hết sức. Tôi với anh, nếu không phải
có cái tình ăn thề kết
nghĩa với nhau, thì sự xấu
trong gia đình tôi như thế
quyết nhiên không thể nói
thiệt. Mã nghe chuyện sửng sốt
than thở giây lâu rồi nói:
- Ban đầu ta định sáng
sớm mai thì đi, nhưng nay
nghe được chuyện lạ này,
chả lẽ không mục kích một lần xem sao. Vậy có gian
nhà nào bỏ không, xin cho
tôi ở tạm, mặc kệ tôi tự
nấu ăn lấy
Vạn-Chung làm y theo lời,
dọn riêng một căn nhà cho thầy trò Mã ở. Ðêm khuya
lấy trộm lúa gạo rau cỏ,
đem tới tiếp tế cho Mã, hồi
hộp chỉ lo chị dâu hay
được thì khốn. Mã hiểu ý,
hết sức chối từ, lại mời Dương lão đến ăn ngủ với
mình, rồi tự ra ngoài chợ
mua các thứ vải lụa về may
quần áo cho cụ mặc, vứt
hết đồ cũ rách rưới. Cha
con anh em thấy Mã xử tử tế quá, đều cảm động tới
khóc.
Vạn-Chung có thằng con
trai tên là Hỷ-nhi, mới bảy
tuổi, đêm nào cũng quấn
quýt nằm ngủ với ông nội. Mã vuốt ve nó và nói:
- Thằng bé này phước thọ
hơn cha nó nhiều, duy có
lúc trẻ phải vất vả thôi
Doãn thị thấy ông cụ được
no ấm thì nổi giận, kiếm chuyện mắng chưởi, bảo Mã
khi không can dự vào việc
nhà người ta. Ban đầu,
những lời chì tiếng bấc còn
ở trong chốn buồng riêng,
dần dà bay tới gần chỗ Mã ở; anh em họ Dương hỗ
thẹn toát mồ hôi, nhưng
không sao bịt được miệng
mụ đừng nói. Mã làm lơ, như
tuồng chẳng hay biết
chuyện chi Người vợ bé Vương thị có
mang được năm tháng, mụ
mới hay lột áo nàng ra đánh
đập thảm hại xong rồi gọi
Vạn-Thạch đến, bắt quỳ
xuống mặc quần áo đàn bà, lại vác gậy rượt đánh
chồng chạy ra tới ngoài
đường cái
Giữa lúc ấy Mã ở ngoài
đường, cho nên Vạn-Thạch
xấu hổ không dám thò mặt ra, nhưng bị mụi đuổi tới
sau lưng, đành phải chạy
tuốt ra ngoài mà trốn. Mụ
theo ra, khoanh tay dậm
cẳng, chửi rủa vang trời,
hai bên xóm giềng đổ ra xem đầy đường chật ngõ.
Mã trỏ vào mặt mụ và
thét:
- Bước đi ! Bước đi !
Mụ lập tức day mình trở
vô, dường như bị ma quỷ rượt đuổi, đến nỗi tuột cả
giày vớ, vải quấn cẳng rơi
ra lòng thòng trên lộ, chạy
cẳng trơn mà về, sắc mặt
xám ngắt như gà mới cắt
tiết, một lúc lâu mới hoàn hồn.
Con hầu đem giày vớ khác
cho mụ mang xong, đấm
ngực khóc rống, gia nhân
đều sợ, chả ai dám hỏi han
an ủi gì cả Trong khi đó, Mã lôi Vạn-
Thạch về căn nhà mình ở
riêng, cởi y phục đàn bà ra
cho, thế mà Vạn-Thạch cự
nự không chịu, chỉ sợ khăn
yếm tuột ra; Mã phải lấy sức mạnh mới cởi ra được.
Chàng đứng ngồi run rẩy
không yên, vì sợ mụ bắt lỗi
sao chưa được cho phép, đã
vội cởi ra. Mãi sau dò biết
vợ đã nín khóc rồi, bấy giờ mới dám mò về, len lén đi
tới trước mặt, mụ không
nói một tiếng gì, vội vã
đứng dậy, đi vô buồng nằm
ngủ
Bấy giờ chàng mới định thần yên tâm, nói riêng với
em, cho Mã là người lạ. Nội
nhà cũng lấy thế làm kỳ, tụ
họp xầm xì với nhau, hơi
lọt đến tai mụ, làm mụ càng
thêm tức giận, đánh đập nô tì khắp lượt. Lại kêu đến
người vợ bé, nhưng nàng bị
đánh đêm hôm trước còn
đau nặng quá, chổi dậy
không đặng. Mụ cho là giả
đò, đến tận giường nằm mà đánh nàng tới băng huyết
trụy thai mới thôi !
Ðứng trước những việc tàn
nhẫn như thế, Vạn-Thạch
vừa thừa lúc vắng người,
than khóc với Mã Mã kiếm lời an ủi, rồi gọi
tiểu đồng dọn cơm tử tế
cho chàng ăn, mãi đến canh
hai còn cầm giữ không cho
chàng về
Mụ ở buồng riêng, giận chồng không về, đã toan di
kêu rao, mắng chửi cả
chồng lẫn Mã cho đã nư
giận, bỗng nghe có tiếng gõ
cửa, liền bảo con thị nữ
chạy ra mở, không dè cửa mở toanh, một người khổng
lồ dữ dội bước vào, bóng
che khắp nhà, mặt mày như
quỷ. Kế mấy người nữa theo
chân vô, tay đều cầm dao
búa ghê sợ. Mụ hoảng hồn mất vía, toan la lên, người
khổng lồ đâm dao ngay cổ
họng và nói:
- Hễ la thì giết chết lập
tức.
Mụ năn nỉ đem vàng lụa ra chuộc mạng, nhưng người
khổng lồ gạt đi:
- Tao là sứ giả âm ty,
không thèm tiền bạc của
mày, chỉ cốt lấy trái tim
của con đàn bà ác độc mà thôi
Nghe nói, mụ càng sợ hãi,
lạy lục giập trán dưới đất.
Người khổng lồ rút dao găm,
vạch trước ngực mụ và kể
ra từng tội lỗi: - Như tội này có đáng giết
không?
Nói ra như mỗi tội vạch một
khía. Phàm những việc làm
độc ác của mụ thuở nay
đều vạch gần hết, vết dao khía vào da thịt, có tới
mấy chục. Sau cùng lại hạch
tội nửa
- Người vợ bé của chồng
sinh ra thằng con trai, cũng
là nòi giống nhà mi, sao mi nỡ đánh tới trụy thai, việc
này không thể tha thứ
được.
Nói đoạn, sai mấy người tùy
tùng nắm chặt lấy tay mụ,
để mổ bụng con đàn bà ác độc xem ruột gan ra sao.
Mụ cúi đầu van lạy, thề xin
ăn năn chừa lỗi. Chợt nghe
cửa giữa mở đóng, và có
tiếng nói thinh không:
- Dương Vạn Thạch đã tới kia. Con ác phụ đã nói chừa
lỗi, vậy hãy để cái mạng nó
đó
Mấy người liền bỏ đi tản
lạc.
Giây phút chàng vô, thấy vợ cởi trần bị trói, trước
ngực có vết dao ngang dọc,
không thể đếm hết. Chàng
cởi trói và hỏi nguyên do,
lấy làm kinh hãi, nhưng
trong bụng hơi nghi là do Mã làm ra. Hôm sau thuật
chuyện cho Mã nghe, Mã
cũng tỏ vẻ sợ hãi
Từ đó mụ bớt làm sai, luôn
mấy tháng không dám thốt
ra nửa lời hung dữ. Mã nghe rất mừng bảo Vạn-Thạch:
- Giờ tôi nói thiệt với anh,
phải kín miệng nhé! Hôm nọ
tôi thi thố cái thuật cỏn
con để làm cho chị biết sợ
mà sửa lại tánh nết. Nay anh chị được hoà thuận
rồi, tôi tạm xin từ giã
Mã nói xong, thầy trò ra đi
Ðêm nào như đêm nấy, mụ
cố giữ Vạn-Thạch ngủ
chung, hết sức vui vẻ chiều chuộng. Thuở giờ chàng
chưa từng được biết thú vị
ấy, nay mới được hưởng,
đến nỗi đứng ngồi đều thấy
bồn chồn. Một đêm, mụ
chợt nhớ lại người khổng lồ mà còn run sợ; chàng muốn
nịnh vợ hơi ló mòi giả mạo
cho vợ yên tâm. Bất đồ mụ
bắt được thóp ấy, liền vùng
chổi dậy, o bế gạn hỏi,
chàng tự biết đã nói lỡ lời, không giấu được nửa, bèn
nói thật đầu đuôi. Mụ nổi
giận lôi đình, mắng chửi rầm
rĩ. Bây giờ tới phiên chàng
sợ hãi run người tái mặt,
quỳ xuống bên giường mà chịu trận
Mụ không thèm ngó tới.
Chàng van lơn tha thiết mãi
đến canh ba, mụ mới thèm
nói:
- Giờ muốn được tao xá tội cho, thì phải lấy dao vạch
ngực may y như con số tao
đã phải chịu, có vậy cái
hận này mới tiêu được cho
Tức thời mụ đứng phắt lên,
chạy vô bếp lấy con dao phay ra. Chàng sợ quá chạy
trốn, mụ rượt theo, làm
vang động cả nhà, đến nổi
chó sủa gà kêu, gia nhơn
cùng thức dậy một lượt.
Vạn-Chung thấy thế, động lòng thương anh, bất giác
nổi dóa, lượm cục đá ném
vào chị dâu, trúng giữa
đầu mụ ngã xuống chết
tốt. Vạn-chung nói:
- Ta chết cha anh được sống là ta hả lòng.
Nói rồi nhảy tuốt xuống
giếng, người ta vớt lên thì
đã ngụp nước tắt thở rồi
Giây lát mụ hồi tĩnh, nghe
tin Vạn-chung đã chết, cơn giận cũng nguôi
Sau khi chôn cất xong, vợ
góa của Vạn-chung thương
xót đứa con, thề ở vậy thờ
chồng., nhứt định không cải
giá. Mụ thấy em dâu như thế, chẳng an ủi khuyến
khích thì chớ, lại còn mắng
nhiếc hàng ngày không cho
ăn cơm, bắt ép nàng đi lấy
chồng cho khuất mắt.
Nàng đi rồi, để lại đứa con mồ côi, sớm tối bị bác gái
đánh đập khổ sở. Mỗi bửa
gia nhơn ăn no nê rồi, mụ
mới thí cho nó cơm dư canh
cặn. Trải nửa năm thằng bé
gầy nhom chỉ còn da bọc lấy xương, thở chẳng ra hơi
Một hôm thình lình Mã đến.
Vạn-thạch căn dặn người
nhà chớ nói cho mụ hay
Mã trông thấy ông cụ lại
rách rưới lam lũ như hồi nào, trong lòng sửng sốt
tức tối, lại nghe chuyện
Vạn-chung chết oan mà
thương, đấm chân đấm ngực
gào thét rất bi thảm
Thằng bé thấy Mã đến, chạy lại quấn quýt vồn vã,
kệu gọi Mã thúc luôn miệng.
Thoạt tiên Mã không biết là
thằng bé nào, chừng nhìn
kỹ mới nhận ra, kinh ngạc
và nói: - Trời đất ơi! tại sao cháu
tiều tụy đến nỗi này
Ông cụ tỉ tê, thuật rõ sự
tình. Mã phát phẫn, bảo
Vạn-thạch:
- Lúc trước tôi vẫn nghĩ anh chẳng phải loài người,
nay quả đúng như thế. Anh
em hai người chỉ có một
đứa bé này nối dõi tông
đường, thế mà đành tâm
giết nó chết đi lần hồi như vầy đây, là nghĩa thế nào?
Vạn-thạch chẳng nói được
câu gì, chỉ ngồi cúi đầu cụp
tai mà khóc rấm rức
Chàng ngồi tiếp Mã một lát,
thì mụ đã hay tin có Mã đến rồi. Tuy mụ chẳng dám
thò mặt ra đuổi khách,
nhưng gọi réo chồng phải
vô, bạt tai chàng tối tăm
mặt mày, bắt phải tuyệt
Mã đi. Chàng nuốt lệ trở ra, những dấu vết tát tai còn
in đỏ trên mặt. Mã giận quá
nói:
- Anh không làm oai với chị
được, nhưng lại chẳng tống
cổ đi được ư? Mụ đánh cha giết em như thế mà anh
còn nhịn. Ðâu phải là giống
người nữa chớ?
Chàng nghe, thở dài, có vẻ
động lòng. Mã lại khích
thêm: - Nếu tống cổ mụ không
chịu đi, thì anh phải lấy
sức mạnh đuổi đi cho bằng
được. Dù phải giết phức
cũng đừng thèm sợ. Tôi có
đôi ba bạn thiết đều giữ chức lớn ở kinh đô, tất họ
sẽ hợp lực cứu anh, nhất
định vô sự
Chàng gật đầu, hung hăn
chạy vào trong nhà vừa
đụng đầu mụ, mụ thét hỏi định làm gì mà sắc mặt
hầm hừ thế. Chàng luống
cuống và thất sắc chống
tay xuống đất nói:
- Chú Mã xúi tôi đuổi mình
đi Mụ nổi dóa, ngảnh lại tìm
dao hay gậy để đánh chồng.
Vạn-thạch sợ, vội vàng
chạy ra với Mã. Mã phỉ nhổ
nói:
- Anh thật là người hư hỏng, không dạy bảo được
nửa rồi
Nói đoạn, mở tráp lấy ra gói
thuốc bột đem hòa với
nước, trao cho Vạn-thạch
uống - Thuốc này là thuốc
trượng phu tái tạo đây.
Trước kia sở dĩ tôi chưa
muốn dùng, vì cớ nó có thể
hại người. Nay cực chẳng
đã, phải cho anh dùng thử xem sao
Chàng uống thuốc ấy vô
giây lát, nghe phẫn khí nổi
lên phừng phừng, như có lửa
bốc cháy trong ruột gan,
ma không sao nhịn được nữa. Tức tốc chạy vào
buồng vợ, gầm hét như
sấm. Mụ chưa kịp hỏi gì,
chàng đã co giò đá phốc
một cái, mụ ngã bắn xa
mấy thước. Rồi hai tay hai cục đá làm như quả đấm, cứ
thụi mãi vào mụ huỳnh
huỵch, không biết là bao
nhiêu mà đếm. Mụ bị đấm
đá sây sát cả thân thể,
nhưng miệng còn mắng chửi lia lịa. Chàng liền rút dao
mang bên cạnh sườn ra, mụ
vừa chửi vừa nói:
- Bộ mày rút dao ra, dám
giết tao chết đấy chăng?
Vạn-thạch chẳng nói chẳng rằng, hươi con dao chém
vào bắp đùi mụ, đứt phăng
một miếng thịt lớn bằng
bàn tay rơi xuống mặt đất
Chàng toan chém nửa, mụ
khóc xin tha tội. Nhưng chàng không nghe, lại chém
một dao. Người nhà thấy
chàng nổi cơn hung dữ thái
quá, vội vàng xúm lại, cố
sức lôi ra bên ngoài. Mã
chạy tới đón rước, cầm tay an ủi chàng còn cơn giận
chưa hết, chỉ lâm le chạy
vô tìm vợ để chém nủa, Mã
cố ngăn lại mới thôi
Một chốc, hơi thuốc tan
dần, chàng ngẩn cả người, như giấc chiêm bao mới
tỉnh. Mã căn dặn ân cần:
- Anh chớ có ngã lòng yếu
vía đấy nhé ! Cái đạo làm
chồng được phấn chấn lên,
quan hệ ở chuyến này đó. Tẩu tẩu khiến anh sợ hãi
quá lố như thế, chẳng phải
là chuyện đầu hôm sớm mai
gì, sự thật do mỗi ngày
một tí, dần dà mà có đã lâu
lắm rồi. Chẳng khác chi hôm qua anh chết mà ngày nay
sống lại, vậy từ đây nên
ráng tẩy cũ thay mới, nếu
lại chịu lùi bước phen nữa
thì hỏng to
Rồi tức thời bảo Van-thạch vô trong nhà dò xem. Mụ
thấy chàng trở vô, chân
tay run rẩy, tim nhảy thùm
thụp, kêu gọi thị nữ đỡ
mình, toan quỳ xuống lạy
lục. Chàng ngăn lại mới thôi. Trở ra thuật chuyện cho
Mã hay. Hai cha con thấy
gia đình thay đổi như vậy,
đều lấy làm vui mừng. Mã
muốn đi, cha con cùng năn
nỉ lưu lại, nhưng Mã cố từ: - Vừa rồi tôi có việc phải đi
Ðông hải, cho nên tiện
đường ghé thăm. Giờ tôi
phải đi, để bận trở về lại
cùng hội hợp
Liền hôm đó Mã lên đường. Hơn một tháng, mụ mới bình
phục, thờ phượng ông
chồng hết sức tử tế, hẳn
hoi. Nhưng dần dà thấy
chồng chẳng có tài nghệ gì
đáng sợ, thế rồi lần hồi đâm ra dễ ngươi, lờn mặt,
kế đến chế diễu, rồi tới
mắng chửi. Không bao lâu,
thói cũ lại hiện xuất nguyên
hình. Ông cụ không chịu
thấu, dang đêm bỏ nhà trốn đi Hà nam, nhập tịch đạo
sĩ. Vạn-thạch biết vậy,
nhưng chẳng dám đi tìm cha
về
Cách trên một năm, Mã đến,
trông thấy tình cảnh mà chán, trách móc Vạn-thạch
tận từ, rồi gọi Hỷ nhi ra,
ẵm ngồi trên mình lừa, gia
roi đi thẳng.
Từ đó, người làng đều khinh
Vạn-thạch, chẳng ai thèm chơi với. Chàng lên tỉnh thi
khảo khóa, văn bài dở quá
nên bị đánh rớt và bôi tên
trong sổ sĩ tử tỉnh nhà
Bốn năm năm sau, nhà
chàng phát cháy, tất cả của cải nhà cửa đều hóa ra
tro bụi, lại cháy lan cả hàng
xóm. Người làng chung đơn
lên quận thưa kiện, chàn
gbị xử phạt tiền rất nặng.
Gia sản còn sót lại chút nào, dần dà tiêu sạch, tới
nước không có túp lều mà
ở. Mấy làng quanh miền bảo
nhau không cho Vạn-thạch
ở đậu, không cho thuê nhà.
Anh em Doãn thị (bên vợ) cũng giận những việc thất
đức mụ làm bấy lâu, cho
nên cự tuyệt không chứa
cũng không giúp đỡ gì hết.
Vạn-thạch bí lối cùng đường
đem bán nàng hầu cho một nhà giàu sang, rồi dắt vợ
xuống ghe đi Hà nam. Ðến
lúc tiền ăn đường sạch
trơn, mụ không chịu theo
nữa, một hai kiếm chuyện
để tự do đi lấy chồng khác. Vừa gặp dịp một người làm
nghề mổ heo mới góa vợ,
bỏ ra ba trăm quan tiền
mua mụ đem đi. Chàng bơ
vơ một thân, ăn xin khắp
xóm này làng kia lần mò đến xin trước cửa một nhà
quan, bị tên gác cửa thét
mắng đuổi đi, không cho vô
trong. Giây lát một vị quan
trẻ từ trong đi ra, chàng
phục dưới đất mà khóc. Quan nhìn đi nhìn lại, hỏi
qua tên họ, rồi sững sốt
nói:
- Cơ khổ ! Bác tôi đây mà !
Sao bác nghèo nàn đến thế
Vạn-thạch nhìn kỹ, biết là Hỷ nhi, bất giác khóc rống,
theo cháu vô trong nhà,
thấy nguy nga bóng lộn.
Giây lát, ông cụ vịn vai
một tiểu đồng tử trong
bước ra, cha con đối nhau bi thương tấm tức. Chàng kể
rõ tình cảnh điêu đứng cho
thân phụ nghe
Nguyên khi Mã ẵm Hỷ nhi ra
đi, đưa thẳng tới đâỵ Mấy
hôm sau lại đi tìm ông cụ đến, cho hai ông cháu ở
chung với nhau, rồi rước
thầy về dạy Hỷ nhi học.
Thằng nhỏ thông minh, mười
lăm tuổi đậu hạch, năm sau
thi Hương đậu cử nhơn. Mã cưới vợ cho xong xuôi,
muốn từ giã đi; ông cháu
cùng khóc lóc cầm giữ ở lại.
Mã nói:
- Tôi không phải người ta
đâu. Thật là chồn tiên, các bạn đồng đạo chờ tôi đã
lâu, phải để tôi đi mới đặng.
Bấy giờ cậu cử Hỷ nhi kể
chuyện ấy cho bác nghe,
lòng còn cảm động chan
chứa. Nhơn dịp nghĩ lại hồi xưa Vương thị (vợ bé của
bác Vạn-thạch), cùng chịu
đối đãi bạo ngược như mình,
động lòng thương hại, bèn
cho xe ngựa và người đem
tiền bạc theo để chuộc Vương thị về
Vương thị về hơn một
năm, sinh đứa con trai, nhân
đó nhắc nàng lên ngôi vợ cả
Còn Doãn thị đi theo người
chồng mổ heo được chừng nửa năm, lại giở thói ngang
tàng như xưạ Thằng chồng
nổi giận, sẵn dao mổ heo,
xẻo phăng của mụ một
miếng thịt đùi, lại lấy dây
trói mụ lại, treo rút lên xà nhà, xong rồi gánh thịt heo
ra đi
Mu đau quá kêu la rầm rĩ,
lối xóm mới haỵ Người ta
đến cởi trói và cắt dây, mụ
la đang vang dậy làng xóm. Từ đó, hễ thấy mặt anh
chàng mổ heo đến thì sợ
hãi đến sởn tóc gáy và lạnh
buốt xương sống. Chỗ đùi
tuy lành, nhưng mà què một
cẳng, phải đi khập khễnh, nhưng vẫn sớm hôm phục
dịch vất vả, chớ hề dám
than van, trễ nãi. Mỗi khi
chàng mổ heo say sưa về
nhà, là mỗi lần đánh chưởi
mụ thậm tệ. Tới đây mụ mới hiểu ra thuở trước mình
ác độc với thiên hạ ra sao,
giờ mình phải chịu cũng
thế
Một hôm Dương phu nhân
(vợ Hỷ nhi) cùng bác gái Vương thị đi lễ chùa, các
cô các bà nông dân ở quanh
đó xúm lại chào mừng. Doãn
thị cũng ở trong đám đó,
nhưng thập thò không bước
tới gần. Vương thị hỏi mụ ấy là ai? Gia nhơn thưa là
vợ người bán thịt heo, họ
Trương; đồng thời thét bảo
mụ phải đến gần cúi đầu
làm lễ. Vương thị cười và
nói: - Con mẹ này đi theo thằng
mổ heo, chắc không thiếu
thịt ăn, sao mà ốm gầy
đến thế?
Doãn tức và thẹn, về nhà
muốn thắt cổ chết phức. Nhưng giây yếu quá không
chết. Anh chàng ghét thêm.
Hơn năm sau chàng mổ heo
qua đời, mụ đi đường gặp
Vạn-thạch, đứng nhìn xa
xa, nước mắt tuôn như mưa. Vạn-thạch ngại mặt
tôi tớ đi bên cạnh, không
hỏi gì đến mụ, về nhà bàn
với cháu, tính cho mụ trở
lại. Cháu nhất định không
nghe Mụ bị người làng xóm khinh
bỉ quá, hết chỗ nương tựa,
theo lũ ăn mày kiếm ăn.
Thỉnh thoảng, Vạn-thạch
còn hẹn hò gặp mụ trong
một ngôi chùa, Hỷ nhi cho thế là nhục, ngầm sai bọn
ăn mày bêu xấu, bấy giờ
chàng mới chịu tuyệt.
Chuyện này về sau ra sao,
ta không nghe nói